چرا در بعضی از روابط عاشقانه، یکی از طرفین نمیتواند از ترسهای گذشته خود رها شود؟
همه ما با کولهباری از تجربیات به روابط عاشقانه وارد میشویم. برخی از این تجربیات شیرین و سازنده هستند، اما برخی دیگر زخمهای عمیقی بر روح و روان ما میگذارند. این زخمها میتوانند در روابط جدید سایه افکنند و مانع از ایجاد یک ارتباط سالم و صمیمانه شوند. اما چرا رها شدن از این ترسهای گذشته برای برخی افراد اینقدر دشوار است؟ 
دلایل متعددی وجود دارد که چرا یک فرد در رابطه عاشقانه جدید، نمیتواند از ترسهای گذشته خود رها شود. این دلایل اغلب ریشه در تجربیات تلخ قبلی، الگوهای رفتاری نادرست و عدم خودآگاهی کافی دارند. در ادامه به بررسی 14 نکته مهم در این زمینه میپردازیم:
- ✔️
تجربه خیانت:
اگر فردی در گذشته تجربه خیانت را داشته باشد، به سختی میتواند دوباره به کسی اعتماد کند. ترس از تکرار همان درد و رنج همواره با او خواهد بود. - ✔️
ترس از صمیمیت:
برخی افراد ناخودآگاه از صمیمیت میترسند. آنها از آسیبپذیر شدن در برابر دیگری واهمه دارند و ترجیح میدهند فاصلهای امن را حفظ کنند. - ✔️
ترس از طرد شدن:
این ترس ریشه در دوران کودکی دارد. فرد نگران است که به اندازه کافی خوب نباشد و از طرف معشوق خود طرد شود. - ✔️
اعتماد به نفس پایین:
فردی که اعتماد به نفس پایینی دارد، دائماً خود را با دیگران مقایسه میکند و احساس میکند لایق عشق و محبت نیست. - ✔️
تجارب سوء استفاده (عاطفی، جسمی، روانی):
این تجارب میتوانند زخمهای بسیار عمیقی بر جای بگذارند و باعث ایجاد ترس و بیاعتمادی نسبت به جنس مخالف شوند. - ✔️
وابستگی ناسالم:
در این حالت، فرد به شدت به طرف مقابل وابسته است و میترسد که او را از دست بدهد. این وابستگی میتواند منجر به رفتارهای کنترلگرانه و آسیبزا شود. - ✔️
کمالگرایی:
فرد کمالگرا انتظار دارد که رابطه و طرف مقابلش بینقص باشند. این انتظار غیرواقعبینانه باعث ایجاد اضطراب و نارضایتی دائمی میشود. - ✔️
الگوهای رفتاری نادرست آموخته شده:
فرد ممکن است در خانوادهای بزرگ شده باشد که الگوهای ارتباطی سالمی در آن وجود نداشته است. - ✔️
عدم خودآگاهی:
فرد به درستی نمیداند که چه چیزهایی او را آزار میدهد و چه ترسهایی دارد. این عدم آگاهی مانع از حل مشکلات و بهبود رابطه میشود. - ✔️
عدم بخشش خود یا طرف مقابل:
اگر فرد نتواند اشتباهات گذشته خود یا طرف مقابل را ببخشد، همواره اسیر خاطرات تلخ خواهد بود. - ✔️
مشکلات حل نشده در روابط قبلی:
اگر فرد مشکلات خود در روابط قبلی را به درستی حل نکرده باشد، این مشکلات به رابطه جدید منتقل میشوند. - ✔️
فقدان مهارتهای ارتباطی:
عدم توانایی در برقراری ارتباط موثر و با صداقت با طرف مقابل میتواند باعث ایجاد سوء تفاهم و در نتیجه، ترس و ناامنی شود. - ✔️
انتظارات غیرواقعی از رابطه:
فرد ممکن است انتظارات غیرواقعی از رابطه داشته باشد و وقتی این انتظارات برآورده نمیشوند، دچار ناامیدی و ترس میشود. - ✔️
ترس از آسیبپذیری عاطفی:
نشان دادن احساسات واقعی و آسیبپذیر بودن در برابر طرف مقابل، برای برخی افراد بسیار دشوار است و آنها را میترساند.
این عوامل میتوانند به طور مستقل یا ترکیبی در بروز این مشکل نقش داشته باشند. باید فرد به این دلایل آگاه باشد و برای رهایی از ترسهای گذشته تلاش کند. شناخت این عوامل، اولین قدم برای غلبه بر ترسهای گذشته و ایجاد یک رابطه سالم و رضایتبخش است.
۱. زخمهای التیام نیافته:
تجربههای تلخ گذشته، مانند خیانت، ترک شدن، یا سوء استفاده عاطفی، میتوانند زخمهای عمیقی بر جای بگذارند که به درستی التیام نیافتهاند. این زخمها باعث میشوند فرد در روابط جدید، همواره احساس ناامنی و آسیبپذیری کند. این زخمها اغلب ناخودآگاه عمل میکنند و فرد ممکن است حتی متوجه نباشد که چرا رفتارهای خاصی از خود نشان میدهد. درمان و پذیرش این زخمها اولین قدم برای رهایی از ترسهای گذشته است. عدم رسیدگی به این زخمها میتواند منجر به تکرار الگوهای مخرب در روابط بعدی شود. مشاوره با یک متخصص میتواند در این مسیر بسیار کمککننده باشد.
۲. الگوهای رفتاری مخرب:
افرادی که در گذشته در روابط ناسالم بودهاند، ممکن است الگوهای رفتاری مخربی را در خود نهادینه کرده باشند. این الگوها میتوانند شامل کنترلگری، وابستگی شدید، یا اجتناب از صمیمیت باشند. این الگوها معمولا به صورت ناخودآگاه در روابط جدید تکرار میشوند و باعث ایجاد مشکلاتی میشوند. شناسایی و تغییر این الگوها نیازمند خودآگاهی و تلاش آگاهانه است. گاهی اوقات کمک گرفتن از یک درمانگر برای شکستن این الگوها ضروری است. تغییر الگوهای رفتاری یک فرایند تدریجی است و نیازمند صبر و پشتکار است. آموختن مهارتهای ارتباطی سالم میتواند در تغییر این الگوها بسیار موثر باشد.
۳. ترس از تکرار اشتباهات:
ترس از تکرار اشتباهات گذشته، میتواند یکی از بزرگترین موانع برای رهایی از ترسها باشد. فرد ممکن است از وارد شدن به رابطه جدید خودداری کند یا در رابطه، همواره مراقب باشد که اشتباهات گذشته را تکرار نکند. این ترس میتواند باعث ایجاد اضطراب و استرس در رابطه شود. به جای تمرکز بر اشتباهات گذشته، سعی کنید از آنها درس بگیرید و به خود فرصت دهید تا در رابطه جدید بهتر عمل کنید. پذیرفتن این که هیچ کس کامل نیست و همه اشتباه میکنند، میتواند به کاهش این ترس کمک کند. به خودتان اجازه دهید که آسیب پذیر باشید و از اشتباه کردن نترسید. تمرکز بر حال حاضر و لذت بردن از رابطه، میتواند به کاهش این ترس کمک کند.
۴. اعتماد به نفس پایین:
اعتماد به نفس پایین، میتواند باعث شود فرد احساس کند که لیاقت یک رابطه خوب را ندارد یا اینکه نمیتواند یک رابطه را حفظ کند. این احساسات میتوانند منجر به رفتارهای مخرب در رابطه شوند. فرد ممکن است به طور مداوم به دنبال تایید و اطمینانبخشی از طرف مقابل باشد. تقویت اعتماد به نفس، یکی از مهمترین گامها برای رهایی از ترسهای گذشته است. روی نقاط قوت خود تمرکز کنید و به خودتان یادآوری کنید که ارزشمند و دوستداشتنی هستید. به خودتان اجازه دهید که از موفقیتهایتان لذت ببرید و به خودتان افتخار کنید. مراقب خودتان باشید و به نیازهای خود توجه کنید.
۵. عدم بخشش خود:
اگر در گذشته اشتباهی مرتکب شدهاید که باعث آسیب دیدن رابطه شده است، عدم بخشش خود میتواند مانع رهایی از ترسهای گذشته شود. احساس گناه و پشیمانی میتواند فرد را در گذشته نگه دارد. بخشیدن خود، به معنای پذیرفتن اشتباه و تلاش برای جبران آن است. به خودتان اجازه دهید که اشتباه کنید و از اشتباهات خود درس بگیرید. با خودتان مهربان باشید و به خودتان فرصت دوباره بدهید. تمرکز بر حال و تلاش برای بهبود رابطه، میتواند به رهایی از احساس گناه کمک کند.
۶. عدم بخشش طرف مقابل (سابق):
حتی اگر رابطه قبلی به پایان رسیده باشد، نبخشیدن طرف مقابل به خاطر آسیبهایی که وارد کرده است، میتواند تاثیر منفی بر روابط بعدی داشته باشد. خشم و کینه میتواند مانع ایجاد اعتماد و صمیمیت در روابط جدید شود. بخشش، به معنای تایید رفتار طرف مقابل نیست، بلکه به معنای رها کردن احساسات منفی و اجازه دادن به خود برای پیشرفت است. بخشش، یک فرایند زمانبر است و نیازمند صبر و تحمل است. به خودتان اجازه دهید که احساسات خود را پردازش کنید و از کمک یک متخصص برای رهایی از خشم و کینه استفاده کنید. بخشش، به شما اجازه میدهد تا از گذشته رها شوید و به آینده نگاه کنید. تمرکز بر حال و ایجاد یک زندگی شاد و سالم، بهترین انتقام از گذشته است. 
۷. ترس از صمیمیت:
تجربههای دردناک گذشته، میتواند باعث ایجاد ترس از صمیمیت در فرد شود. فرد ممکن است از نزدیک شدن به دیگران و آسیبپذیر شدن بترسد. این ترس میتواند منجر به اجتناب از ایجاد روابط عمیق و پایدار شود. آرام آرام به صمیمیت نزدیک شوید و به خودتان اجازه دهید که آسیبپذیر باشید. با طرف مقابل خود صادق باشید و احساسات خود را با او در میان بگذارید. اگر ترس از صمیمیت برایتان بسیار شدید است، از یک متخصص کمک بگیرید.
۸. عدم مهارتهای ارتباطی:
ضعف در مهارتهای ارتباطی، میتواند باعث سوء تفاهم و درگیری در رابطه شود. فرد ممکن است نتواند احساسات و نیازهای خود را به درستی بیان کند یا نتواند به درستی به حرفهای طرف مقابل گوش دهد. یادگیری مهارتهای ارتباطی سالم، میتواند به بهبود کیفیت رابطه و کاهش ترسها کمک کند. در کلاسهای آموزش مهارتهای ارتباطی شرکت کنید یا کتابهایی در این زمینه مطالعه کنید. به طور فعال به حرفهای طرف مقابل گوش دهید و سعی کنید او را درک کنید. احساسات خود را به طور واضح و با صداقت بیان کنید. از سرزنش و انتقاد کردن پرهیز کنید.
۹. مشکلات حل نشده در رابطه فعلی:
اگر مشکلات حل نشدهای در رابطه فعلی وجود داشته باشد، این مشکلات میتوانند ترسهای گذشته را تشدید کنند. فرد ممکن است نگران باشد که رابطه فعلی نیز مانند روابط گذشته، به شکست منجر شود. برای حل مشکلات رابطه فعلی، با طرف مقابل خود به طور با صداقت و باز صحبت کنید. در صورت نیاز، از یک مشاور زوجی کمک بگیرید. از اجتناب از مشکلات خودداری کنید و سعی کنید آنها را به طور سازنده حل کنید. تمرکز بر حل مشکلات، میتواند به تقویت رابطه و کاهش ترسها کمک کند.
۱۰. اضطراب و افسردگی:
اضطراب و افسردگی میتوانند باعث تشدید ترسها و ناامنیها در رابطه شوند. فرد ممکن است به طور مداوم نگران باشد که رابطه به پایان برسد یا اینکه او به اندازه کافی خوب نیست. اگر از اضطراب یا افسردگی رنج میبرید، از یک متخصص کمک بگیرید. دارو درمانی و روان درمانی میتواند به بهبود علائم اضطراب و افسردگی کمک کند. مراقب سلامت جسمی و روحی خود باشید. ورزش کنید، خوب بخورید و به اندازه کافی بخوابید. زمانی را برای استراحت و تفریح اختصاص دهید.
۱۱. عدم حمایت کافی از طرف مقابل:
اگر طرف مقابل در رابطه فعلی، حمایت کافی از شما نمیکند و به ترسهای شما اهمیت نمیدهد، ممکن است رهایی از ترسهای گذشته برایتان دشوارتر شود. با طرف مقابل خود درباره نیازهای خود صحبت کنید و از او بخواهید که از شما حمایت کند. اگر طرف مقابل نمیتواند یا نمیخواهد از شما حمایت کند، شاید لازم باشد درباره آینده رابطه خود تجدید نظر کنید. یک رابطه سالم بر پایه احترام و حمایت متقابل بنا شده است. اگر در رابطه خود احساس تنهایی میکنید، از یک متخصص کمک بگیرید.
۱۲. کمالگرایی:
کمالگرایی میتواند باعث شود فرد انتظارات غیرواقعبینانهای از خود و رابطه داشته باشد. این انتظارات میتوانند منجر به ناامیدی و استرس شوند و ترسهای گذشته را تشدید کنند. سعی کنید انتظارات خود را واقعبینانهتر کنید. به خودتان اجازه دهید که اشتباه کنید و از اشتباهات خود درس بگیرید. روی نقاط قوت خود تمرکز کنید و به خودتان افتخار کنید. از مقایسه خود با دیگران خودداری کنید.
۱۳. نداشتن مرزهای سالم:
نداشتن مرزهای سالم در رابطه، میتواند باعث شود فرد احساس کند که کنترل زندگی خود را از دست داده است. این احساس میتواند ترسهای گذشته را تشدید کند و منجر به وابستگی شدید به طرف مقابل شود. یاد بگیرید که به نیازهای خود توجه کنید و آنها را بیان کنید. به طرف مقابل خود اجازه ندهید از شما سوء استفاده کند. از نه گفتن نترسید. یک رابطه سالم بر پایه احترام به مرزهای یکدیگر بنا شده است.
۱۴. باورهای غلط درباره عشق و روابط:
باورهای غلط درباره عشق و روابط، مانند “عشق باید آسان باشد” یا “اگر طرف مقابل واقعاً شما را دوست داشته باشد، هرگز شما را ترک نخواهد کرد”، میتوانند انتظارات غیرواقعبینانهای ایجاد کنند و ترسهای گذشته را تشدید کنند. باورهای خود را درباره عشق و روابط مورد بازبینی قرار دهید. مطالعه کنید و اطلاعات خود را درباره روابط سالم افزایش دهید. با افراد باتجربه و دانا در این زمینه صحبت کنید. عشق واقعی، بر پایه احترام، اعتماد و تعهد بنا شده است.
